“ศิลปินนำ เทคโนโลยีเสริม ค่ายเพลงหนุน” บรรทัดฐานใหม่ของวงการเพลงปัจจุบัน
อุตสาหกรรมเพลงทั่วโลกกำลังก้าวเข้าสู่ช่วงเวลาที่เทคโนโลยีไม่ใช่เพียงเครื่องมือเสริม แต่กลายเป็นกลไกหลักในการสร้างสรรค์ผลงาน สร้างรายได้ และออกแบบประสบการณ์ใหม่ให้แฟนเพลงทั่วโลก จากรายงาน GLOBAL MUSIC REPORT 2025 ระบุว่า รายได้จากการบันทึกเสียงในอุตสาหกรรมดนตรีทั่วโลกเติบโตต่อเนื่องเป็นปีที่ 10 โดยในปี 2024 เพิ่มขึ้น 4.8% คิดเป็นมูลค่ารวม 29.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ สะท้อนถึงความมั่นคงของโครงสร้างธุรกิจ และการปรับตัวอย่างต่อเนื่องสู่ยุคของการฟังเพลงแบบเฉพาะบุคคล เชื่อมโยงกับบริบทของผู้ฟัง และเต็มไปด้วยประสบการณ์แบบ Immersive ที่ขับเคลื่อนด้วยปัญญาประดิษฐ์และข้อมูลเชิงลึก
หนึ่งในบริษัทที่ปรับตัวได้อย่างน่าสนใจคือ SoundCloud ซึ่งพัฒนา “First Fans” ระบบแนะนำเพลงใหม่ด้วย AI ที่สามารถผลักดันให้แทร็กใหม่กว่า 6.1 ล้านเพลงถูกค้นพบในปีเดียว เปิดทางให้ศิลปินหน้าใหม่สามารถเข้าถึงกลุ่มผู้ฟังได้อย่างมีประสิทธิภาพ ขณะเดียวกัน Moises ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มเครื่องมือดนตรีแบบ AI ก็กลายเป็นคู่หูสำคัญของโปรดิวเซอร์ยุคใหม่ ด้วยฟีเจอร์แยกเสียงดนตรี การถอดคำร้อง และการสร้างเสียงจำลองของศิลปินที่ได้รับอนุญาต ช่วยลดต้นทุนการผลิต และขยายโอกาสสู่ระดับสากล
ในด้านของค่ายเพลง pgLang ที่ก่อตั้งโดย Kendrick Lamar และ Dave Free ในปี 2020
ภาพ: www.washingtonpost.com/entertainment/music/2025/02/07/kendrick-lamar-super-bowl-halftime-show-not-like-us
บริษัทแห่งนี้แม้จะถือเป็นผู้เล่นหน้าใหม่ในอุตสาหกรรม แต่กลับสร้างอิทธิพลได้อย่างรวดเร็ว ด้วยแนวคิดที่ต้องการทลายกำแพงทางภาษาและวัฒนธรรม โดยให้ความสำคัญกับศิลปินในฐานะผู้สร้าง ไม่ใช่แค่ผู้ผลิต และมุ่งให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ มากกว่าจะควบคุมหรือครอบงำทิศทางงานของศิลปิน กลยุทธ์ดังกล่าวสะท้อนออกมาอย่างชัดเจนในเพลง “Not Like Us” ที่มียอดสตรีมทะลุ 700 ล้านครั้ง พร้อมการจัดคอนเสิร์ตถ่ายทอดสดผ่าน Amazon Prime และ Twitch แสดงให้เห็นว่า pgLang ไม่เพียงเป็นค่ายเพลง แต่กำลังก้าวสู่การเป็นแพลตฟอร์มวัฒนธรรมใหม่ ที่ผสานเสียง ภาพ และเรื่องเล่าเข้าด้วยกันอย่างทรงพลัง
ส่วนค่ายเพลงรายใหญ่อย่าง Universal Music Group (UMG) และ Warner Music Group กำลังขับเคลื่อนการใช้ AI อย่างมีจริยธรรมผ่านโปรเจกต์ที่ผสานเทคโนโลยีเข้ากับมรดกทางดนตรีอย่างสร้างสรรค์ UMG จับมือกับ Soundlabs AI เปิดตัวเวอร์ชันภาษาสเปนของเพลงคลาสสิก “Rockin' Around The Christmas Tree” ของ Brenda Lee
ภาพ: open.spotify.com/album/09q2zFwQEfVn3XN5EkkEu5
โดยใช้ดนตรีและเสียงร้องพื้นหลังต้นฉบับ พร้อมเสียงร้องใหม่ที่สร้างจากโมเดล AI ซึ่งพัฒนาขึ้นจากเสียงของลีในวัยเยาว์ โดยได้รับความยินยอมจากศิลปินอย่างเป็นทางการแล้ว ผลงานนี้ถือเป็นตัวอย่างชัดเจนของการใช้ AI เพื่อสืบทอดและขยายขอบเขตของเพลงคลาสสิกให้เข้าถึงผู้ฟังรุ่นใหม่ ด้าน Warner Music Nashville ก็ใช้ AI ฟื้นคืนเสียงให้กับ Randy Travis นักร้องคันทรีระดับตำนานที่สูญเสียความสามารถในการพูดจากอาการเส้นเลือดสมองอุดตัน
ภาพ: oberlinreview.org/33841/arts/chromakopia-is-tyler-the-creators-mature-fully-realized-vulnerable-album-of-the-year
ผลลัพธ์คือผลงานที่เปี่ยมไปด้วยเทคโนโลยี ความละเอียดอ่อน และความเคารพต่อศิลปินต้นฉบับ
ความสัมพันธ์ระหว่างศิลปินกับค่ายเพลงก็เปลี่ยนแปลงไปอย่างเห็นได้ชัด จากอดีตที่ค่ายควบคุมทุกอย่าง สู่ยุคที่ศิลปินเป็นผู้นำ เช่นกรณีของ Tyler, The Creator ที่ร่วมงานกับ Columbia Records อย่างยาวนาน หรือ Chappell Roan ศิลปิน Gen Z ที่ค่าย Island Records ปล่อยให้เป็นตัวของตัวเองเต็มที่ กลยุทธ์แบบ “ศิลปินนำ ค่ายหนุน” กลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ของวงการ ที่เน้นการสร้างฐานแฟนจากความจริงใจ ไม่ใช่เพียงไวรัลชั่วครู่ ค่ายเพลงยังขยายบทบาทไปสู่การสร้างประสบการณ์ในโลกดิจิทัลอย่างเต็มรูปแบบ เช่น Myles Smith ที่ร่วมกับ Sony Music จัดคอนเสิร์ตในเกม Fortnite ผ่าน avatar เสมือนจริง ใช้เทคนิค markerless motion capture และภาพสามมิติเพื่อสร้างประสบการณ์ดนตรีแบบใหม่ โดยใช้เวลาผลิตเพียง 11 สัปดาห์ แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของเทคโนโลยีในการเล่าเรื่องของศิลปินในพื้นที่นอกเหนือจากเวทีจริง
ภาพ: www.youtube.com/watch?v=xuY0mEReQ_M
เมื่อมองภาพรวมของอุตสาหกรรมดนตรีโลกในปี 2025 จะเห็นระบบนิเวศที่เชื่อมโยงกันอย่างแน่นแฟ้นระหว่าง 4 กลุ่มหลัก ได้แก่ 1) แพลตฟอร์มฟังเพลงและเครื่องมือผลิต, 2) ค่ายเพลงที่ขับเคลื่อนนวัตกรรมและเน้นลงทุนระยะยาว, 3) ศิลปินผู้เป็นศูนย์กลางการเล่าเรื่อง และ 4) เทคโนโลยีใหม่อย่าง AI และ Immersive Experience ที่กลายเป็น “พื้นที่จัดแสดง” ผลงานดนตรีในรูปแบบใหม่ สำหรับอุตสาหกรรมเพลงในไทย กรณีศึกษาเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่า การพัฒนาจะเกิดขึ้นได้อย่างแท้จริงเมื่อมีความร่วมมือข้ามภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นศิลปิน ค่ายเพลง แพลตฟอร์ม หรือภาครัฐ โดยเฉพาะการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่สนับสนุนการจัดเก็บรายได้อย่างโปร่งใส การป้องกันการฉ้อโกงในระบบสตรีมมิง และการพัฒนา AI ที่เคารพสิทธิของเจ้าของผลงาน ทั้งหมดนี้คือรากฐานที่จำเป็นต่อการผลักดันดนตรีไทยให้ก้าวสู่เวทีโลกในยุคดิจิทัลอย่างยั่งยืน
ที่มาข้อมูล
www.fastcompany.com/91269640/music-most-innovative-companies-2025
globalmusicreport.ifpi.org
www.universalmusic.com/brenda-lees-iconic-rockin-around-the-christmas-tree-released-in-spanish-for-the-first-time-with-help-from-soundlabs-ais-responsibly-trained-micdrop-ai-tech