Temple Stay เกาหลี เปลี่ยนศาสนาเป็นประสบการณ์ท่องเที่ยวที่ขายได้
ในยุคที่ผู้คนหันมาแสวงหาความสงบและความหมายภายใน เทรนด์การท่องเที่ยวเชิงจิตวิญญาณ (Spiritual & Wellness Tourism) จึงได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในเกาหลีใต้ที่มีโปรแกรม “Temple Stay” ซึ่งเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสชีวิตในวัดแบบลึกซึ้ง ผ่านกิจกรรมเรียบง่ายแต่ทรงพลัง เช่น การนั่งสมาธิ สวดมนต์ และรับประทานอาหารมังสวิรัติแบบดั้งเดิม
Temple Stay เริ่มต้นในปี 2002 โดยรัฐบาลเกาหลี มีจุดประสงค์เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่น วัดซึ่งเคยถูกมองว่าเป็นพื้นที่ปลีกวิเวกของพระสงฆ์ ได้กลายเป็นพื้นที่เปิดสำหรับทุกคนที่ต้องการเยียวยาจิตใจและเรียนรู้พุทธศาสนานิกายของเกาหลี ทำให้ในปี 2019 ก่อนเกิดวิกฤตโควิด-19 มีนักท่องเที่ยวเข้าร่วมโปรแกรม Temple Stay กว่า 295,000 คน โดย 16% เป็นชาวต่างชาติ สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเกาหลีใต้ได้สูงถึง 48,000 ล้านวอน หรือราว 35 ล้านดอลลาร์สหรัฐ โปรแกรมดังกล่าวมีวัดเข้าร่วมโครงการมากกว่า 140 แห่งทั่วประเทศ ตัวเลขนี้สะท้อนให้เห็นถึงศักยภาพของการท่องเที่ยว ที่เน้นการพักผ่อนทางจิตใจมากกว่าความบันเทิงฉาบฉวย
ภาพ: www.theworlds50best.com/stories/News/asia-restaurants-icon-award-jeong-kwan.html
ความนิยมของ Temple Stay ยังได้รับแรงส่งจากสื่อบันเทิง เช่น ซีรีส์เกาหลีหลายเรื่องที่ตัวละครเลือกไป “พักใจ” ที่วัด ทำให้ผู้ชมรู้สึกเชื่อมโยงและอยากสัมผัสประสบการณ์ด้วยตนเอง ขณะเดียวกันการปรากฏตัวของแม่ชี Jeong Kwan จากวัด Baekyangsa ในรายการ Chef’s Table ทาง Netflix ก็ช่วยดึงดูดความสนใจไปที่ “Sachal Eumsik” หรืออาหารวัดเกาหลี ซึ่งเป็นอาหารมังสวิรัติที่ไม่เพียงมีรสชาติดี แต่ยังสะท้อนวิถีแห่งสติและความเคารพต่อธรรมชาติอีกด้วย ส่งผลให้กระแสการท่องเที่ยวสายวีแกน (Vegan Tourism) ขยายตัวอย่างชัดเจน
วัดยอดนิยมที่เปิดให้เข้าพักและทำกิจกรรม Temple Stay ในเกาหลีใต้ มีหลากหลายแห่งที่โดดเด่นทั้งด้านบรรยากาศและประสบการณ์เฉพาะตัว เช่น วัด Jogyesa ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางกรุงโซล แม้จะโอบล้อมด้วยตึกสูงและถนนพลุกพล่าน แต่ภายในวัดกลับให้ความรู้สึกเงียบสงบ ร่มรื่นดั่งโอเอซิสกลางมหานคร นักท่องเที่ยวสามารถร่วมกิจกรรมสวดมนต์เช้า นั่งสมาธิ และเรียนรู้วิถีชีวิตพระสงฆ์ได้อย่างใกล้ชิด อีกแห่งที่ไม่ควรพลาดคือ วัด Golgulsa เมืองคยองจู วัดนี้มีความพิเศษคือเปิดสอน “ซอนมูโด” (Sunmudo) ศิลปะการต่อสู้แนวเซนที่ผสมผสานระหว่างสมาธิ โยคะ และการเคลื่อนไหวอย่างช้า ๆ ผู้เข้าร่วมสามารถฝึกซอนมูโดพร้อมกับกิจกรรมทางธรรมะ อาทิ พิธีชงชา เดินจงกรม หรือแม้แต่สมาธิกลางธรรมชาติ สำหรับผู้ที่ชื่นชอบบรรยากาศป่าเขา วัด Beopjusa ในอุทยานแห่งชาติซงนีซาน คือสถานที่ที่ตอบโจทย์อย่างยิ่ง วัดแห่งนี้มีพระพุทธรูปสัมฤทธิ์ขนาดใหญ่สูงถึง 33 เมตร รายล้อมด้วยภูเขาและต้นไม้โบราณ เป็นจุดหมายยอดนิยมของผู้ที่ต้องการปลีกวิเวกและสัมผัสความสงบอย่างแท้จริง
ภาพ: m.koreaherald.com/article/3301634
รูปแบบการใช้ชีวิตใน Temple Stay โดยทั่วไปจะเริ่มต้นตั้งแต่เช้ามืด เมื่อเสียงกลองไม้ Moktak และระฆังขนาดใหญ่ปลุกให้ผู้เข้าร่วมตื่นขึ้นสู่การสวดมนต์และนั่งสมาธิ ต่อด้วยกิจกรรมฝึกจิต เช่น การกราบ 108 ครั้ง โดยแต่ละครั้งจะภาวนาเพื่อปล่อยวางกิเลส เช่น “ขอบคุณทุกข์ที่ทำให้ฉันเติบโต” หรือ “ขอให้อภัยในความเย่อหยิ่งของตน” แม้ร่างกายจะรู้สึกเมื่อยล้า แต่หลายคนบอกว่าความรู้สึกภายในกลับเบาสบายและตื่นรู้
หันกลับมาที่ไทย หนึ่งในประเทศที่มีวัดมากที่สุดในโลก ข้อมูลจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติระบุว่า ไทยมีวัดมากถึง 42,000 แห่ง กระจายอยู่ทั่วทุกจังหวัด ทั้งในเมืองและชนบท วัดเหล่านี้ไม่ได้มีแค่บทบาททางศาสนา แต่ยังเป็นแหล่งเรียนรู้ วิถีชีวิต และธรรมชาติที่เปี่ยมด้วยศักยภาพในการพัฒนาเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงจิตวิญญาณ หากมีการออกแบบกิจกรรมให้สอดคล้องกับบริบทไทย เช่น การเจริญสติแบบอานาปานสติ การเดินจงกรม การฝึกสมาธิอย่างเรียบง่าย หรือแม้แต่กิจกรรมจิตอาสา ก็สามารถสร้างประสบการณ์ที่ทั้งสงบงามและทรงพลังให้กับนักท่องเที่ยว
นอกจากนี้วัดในชนบทหลายแห่งยังมีธรรมชาติที่ร่มรื่น ซึ่งเหมาะอย่างยิ่งกับการพักผ่อนทางใจ และใช้เวลาอยู่กับตัวเองในวิถีที่เรียบง่าย การสร้าง “วัดสเตย์” เวอร์ชันไทยจึงไม่ใช่เรื่องไกลตัว หากมีการสนับสนุนอย่างเหมาะสมจากทั้งภาครัฐ เอกชน และชุมชนท้องถิ่น ทั้งในด้านการออกแบบโปรแกรม ระบบบริการ และการประชาสัมพันธ์ที่เข้าใจนักท่องเที่ยวยุคใหม่ นี่อาจเป็น “จุดขายใหม่” ของการท่องเที่ยวไทย ที่แตกต่างจากการเที่ยวชมวัดแบบเดิม เพราะไม่ใช่แค่การมองวัดในฐานะสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ แต่เป็นการมองในฐานะพื้นที่ฝึกประสบการณ์ ที่เน้นคุณภาพ ความสงบ และผลกระทบเชิงบวกที่ติดตัวนักท่องเที่ยวกลับไปได้
ที่มาข้อมูล
www.ft.com/content/183b9e46-a76b-4a00-bf07-7cf38bf2ee86
thehistoriantraveller.com/templestay-south-korea
skift.com/2022/08/10/south-koreas-temple-stays-business-poised-for-wellness-inspired-boom/
www.scmp.com/magazines/post-magazine/travel/article/3208966/zen-buddhist-temple-offers-retreat-reset-soul-and-promotes-south-korean-buddhism-and-culture